Viet Nam 1963 - Tai Lieu Mat Cua My

C獼g cuộc tranh đấu đ爌 quyền b髶h đẳng t獼 gi嫪 của Phật Gi嫪 Việt Nam bắt đầu ở Huế với c壾 chết của t嫥 Phật tử đ瘱 8/5/1963 tại đ跬 ph嫢 thanh, tiếp theo l?cuộc tự thi盦 của H瀡 Thượng Th獳h Quảng Đức ng輇 11/6/1963 tại S跬 G犥 v?chiến dịch "nước lũ" tổng tấn c獼g ch鸒 chiền to跣 quốc đ瘱 20 rạng ng輇 21/8/1963. Ba biến cố lịch sử quan trọng của phong tr跢 Phật Gi嫪 tranh đấu n輇 dẫn đến cuộc khủng hoảng ch璯h trị trầm trọng k廩 d跬 nửa năm v?kết th bằng cuộc đảo ch嫕h lật đổ ch璯h quyền của Tổng thống Ng?Đ髶h Diệm.

Khởi đầu từ lễ Phật Đản từ ng輇 8/5/1963 v?chấm dứt v跢 đ瘱 20 th嫕g 8 năm 1963 l?cuộc tranh đấu của Phật Gi嫪, tiếp sau đ?l?cuộc nổi dạy to跣 diện của học sinh, sinh vi瘽, v?qu滱 d滱 Miền Nam Việt Nam k廩 d跬 hơn hai th嫕g được kết th bằng cuộc đảo ch嫕h qu滱 sự ng輇 1/11/1963.

Kể từ năm 1963 đến nay (2021) l?hơn nửa thế kỷ. C塶 kho lưu trữ t跬 liệu mật của c塶 bộ Ngoại Giao, Quốc Ph犥g, v?cục T髶h b嫪 Trung Ương Hoa Kỳ đ?giải mật cho c獼g chg v?giới nghi瘽 cứu được tự do tiếp cận, v跢 xem hoặc truy cập điện tử, để mọi người c?thể nh髶 lại một kh quanh của lịch sử Việt Nam một c塶h r?r跣g.

S塶h n輇 gồm hai tập, tập 1 tr髶h b輇 về cuộc vận động b髶h đẳng t獼 gi嫪 năm 1963 của Phật gi嫪 Việt Nam v?tập 2 l?tr髶h tự thời gian xảy ra cuộc khủng hoảng Phật gi嫪 năm 1963 ghi theo h髶h thức bi瘽 ni瘽 sử, về c塶 sự kiện từ ng輇 8/5/1963 cho tới v跬 ng輇 sau cuộc ch璯h biến 1/11/1963, nh髶 từ ph燰 ch璯h phủ hoa kỳ.

Hầu hết t跬 liệu trong hai tập s塶h n輇 l?những văn bản dưới h髶h thức c獼g điện, bản ghi nhớ, ph tr髶h được trao đổi giới hạn giữa một số 癃 giới chức h跣h ph嫚 cao cấp của Mỹ trong Bộ Ngoai Giao, Bộ Quốc Ph犥g, Cục T髶h b嫪 Trung Ương, T瀡 Đại Sứ Mỹ tại S跬 G犥, v?Thượng Viện Hoa Kỳ. C塶 t跬 liệu n輇 bao gồm phần lớn l?t跬 liệu FRUS của Bộ Ngoại Giao Mỹ - m?nội dung thường được d蠼g l跩 cơ sở để thiết lập ch璯h s塶h hoặc kế hoạch h跣h động cấp quốc gia, n瘽 độ trung thực v?t璯h ch璯h x塶 của t跬 liệu, d?c?lợi hay c?hại cho ch璯h quyền Mỹ, đều lu獼 lu獼 được người soạn thảo t跬 liệu cố gắng giữ trung thực.